Yılın Kelimeleri
Yılın Kelimeleri
Bir dil ve çeviri tutkunu olarak, sürekli olarak gelişen bir kelime dünyası ile çevreleniyoruz. Her geçen yıl, bizimle birlikte değişen dünyamızı yansıtan birçok yeni kelime ve deyimle karşılaşıyoruz. Bu yazıda, 2022 yılının “Yılın Kelimeleri”ne bakacak ve bu kelimelerin o dönemde şekillendiği sosyal, siyasi ve kültürel trendleri nasıl yansıttığını inceleyeceğim. Karadeniz Teknik Üniversitesinde İngiliz Dili ve Edebiyatı öğrencisi ve çeviri alanına ilgi duyan biri olarak, dilin zamana uyumdaki gücüne hep hayran kalmışımdır. Bu yazı aracılığıyla, kelimelerin ortak deneyimlerimizi kapsama gücüne ve dilin kendisinin dinamik yapısına odaklanarak, dilin gücüne ışık tutmayı umuyorum. Şimdi, lafı daha fazla uzatmadan, “Yılın Kelimeleri”ni keşfedelim!
Son birkaç yılda “Yılın Kelimesi” seçimi popüler bir hale geldi. Bu kelimeler, genellikle yılın önemli kültürel, sosyal ve siyasi olaylarını yansıtmak için seçiliyor. Bu yazıda, bazı büyük sözlükler tarafından 2022 yılında seçilen yılın kelimelerine ve çeşitli sözlükler tarafından tanımlanan anlamlarına bakarak toplumumuz hakkında ortaya neler koyduklarını keşfedeceğiz. İklim değişikliği farkındalığının artmasından küresel salgına kadar HER ŞEY!
Bu yazıda, 2022 yılının “Yılın Kelimeleri”ne bakacak ve bu kelimelerin o dönemde şekillendiği sosyal, siyasi ve kültürel trendleri nasıl yansıttığını inceleyeceğim.
Merriam-Webster:
Gaslighting,
: kişinin kendi düşüncelerini, gerçeklik algısını ve hatıralarının doğruluğunu sorgulamasına neden olan ve yaygın şekilde kafa karışıklığı, özgüven ve benlik saygısı kaybı, duygusal ve zihinsel istikrarsızlık ve manipüle eden kişiye bağımlılık duyulması ile sonuçlanan uzun süreli psikolojik manipülasyon
Neden Gaslighting?
Bu dezenformasyon çağında, yalan haberler, komplo teorileri, Twitter troll’leri ve deepfake’lerin yaygın olduğu ortamda, gaslighting bir çağ kelimesi olarak ortaya çıktı.
Zihin karışıklığı ve güvensizlik yaratmaya yönelik olan gaslighting, “birini kendi çıkarı için büyük ölçüde yanıltma eylemi” olarak tanımlanmaktadır. 2022 yılında, gaslighting kelimesinin arama sayısında %1740’lık bir artış gözlendi ve kelime yıl boyunca büyük ilgi gördü.
Son yıllarda, yanlış bilgi yaymak için kullanılan kanalların ve teknolojilerin artmasıyla birlikte gaslighting, yanıltma algısını ifade etmek için tercih edilen bir kelime haline geldi. Bu nedenle gaslighting, Yılın Kelimesi olarak
adlandırılmayı hak ediyor.
Cambridge:
Homer,
: bir beyzbol terimi olan “home run” ifadesinin kısaltması: beyzbol müsabakasında top sahanın dışına vurulduğunda, genellikle oyun alanının dışındayken, tüm kalelerin etrafından başlangıç kalesine kadar koşulabildiğinde kazanılan bir puan
Neden Homer?
Cambridge Dictionary web sitesinde 2022 yılında “Homer” kelimesi için yapılan aramaların sayısında büyük bir artış gözlendi ve kelime sadece bir gün içinde 65.000’den fazla kez arandı.
Bu arama artışı, 5 Mayıs 2022 tarihinde popüler bir online kelime oyunu olan Wordle’de cevap kelimenin “homer” olduğu gün gerçekleşti.
“Home run” ifadesi, bir beyzbol terimi olmakla birlikte, resmi olmayan bir Amerikan İngilizcesi kullanımıdır. Kelimeye aşina olmayıp kafası karışan on binlerce Wordle oyuncusu, “Homer” kelimesinin anlamını öğrenmek için Cambridge Sözlüğü’nü kullandı.
Collins:
Permacrisis,
: özellikle bir dizi yıkıcı olaydan kaynaklanan uzun bir istikrarsızlık ve güvensizlik dönemi
Neden Permacrisis?
Permacrisis “uzun bir istikrarsızlık ve güvensizlik dönemi” olarak tanımlanan bir terim olarak, Collins’in 2022 Yılın Kelimesi olarak seçilmiştir. Permacrisis, dünya genelinde devam eden krizleri ifade eden birkaç kelime arasında yerini alıyor. Bu krizler arasında, siyasi istikrarsızlık, Ukrayna’da devam eden savaş, iklim değişikliği ve ekonomik kriz yer alıyor.
Oxford:
Goblin mode
: genellikle “goblin modunda olmak” veya “goblin moduna girmek” gibi ifadelerle kullanılan “goblin modu”, sosyal normları veya beklentileri reddeden, genellikle tembel, umarsız, kendine düşkün, dağınık veya açgözlü
bir davranış biçimini ifade etmek için kullanılan argo bir terim
Neden Goblin Mode?
Goblin modu ifadesi ilk olarak 2009 yılında Twitter’da ortaya çıktı. Ancak, bir manşetle olaylı bir şekilde tweet atıldıktan sonra sosyal medyada viral hale gelerek Şubat 2022’de gazeteler ve dergilerde de yer almaya başladı. Covid kısıtlamalarının hafiflemesiyle birlikte birçok ülkede insanlar evlerinden daha sık dışarı çıktıkça, kelimenin popülaritesi daha da arttı. Dolayısıyla, goblin modu ifadesi, normal hayata dönmek istemeyen bireylerin ruh halini yansıtır hale geldi.
Sonuç olarak, 2022 “Yılın Kelimeleri”ne bakarak sosyal, siyasi ve kültürel trendleri incelediğimizde, dilin zamana uyumdaki gücünü ve kelimelerin ortak deneyimleri kapsama gücünü görebiliyoruz. Bu “Yılın Kelimeleri” seçimleri, dilin gelişimini ve kullanımını yansıtmak amacıyla dikkatli bir şekilde yapılır. Dilbilim uzmanları ve editörler, dil trendlerini takip ederek ve dil veri tabanlarını kullanarak en güncel ve doğru seçimleri yaparlar.
Türkçe’de de benzer bir uygulamanın Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından başlatılması güzel olabilir. Yılın Kelimeleri, Türk toplumunun önemli olayları ve trendleri yansıtan kelimeleri belirleyerek dilin gelişimine ve kullanımına ışık tutabilir. Bu uygulama, Türkçe dilinin dinamik yapısını ve değişen ihtiyaçlarını gözlemlememize yardımcı olabilir. Ayrıca, toplumun dikkatini dilin önemine ve kelime dağarcığının zenginleştirilmesine çekebilir. TDK’nın bu alanda bir girişimde bulunması ve Yılın Kelimeleri gibi bir etkinlik düzenlemesi, dilimize olan ilgiyi artırabilir ve dilin yaşayan bir varlık olduğunu vurgulayabilir.
Dilin gücünü ve kelime dağarcığının zenginliğini takdir etmek önemlidir. Yılın Kelimeleri gibi etkinlikler, dilin gelişimine ve kullanımına farkındalık yaratırken aynı zamanda toplumun ortak deneyimlerini yansıtan kelimeleri de kutlamamızı sağlar. Dil, kültürel, sosyal ve siyasi bir aynadır, bu tür etkinlikler aracılığıyla bu yansımaları keşfetmek ve paylaşmak, dilin gücünü anlamamıza yardımcı olur.
Görsel Kaynak
https://resources.collins.co.uk/Dictionary/WOTY22/22.10.21_6709%20HARP_PERMACRISIS_RF_V3.gif
